If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

જો તમે વેબ ફિલ્ટરની પાછળ હોવ, તો કૃપા કરીને ખાતરી કરો કે ડોમેન્સ *.kastatic.org અને *.kasandbox.org અનબ્લોક થયા છે.

મુખ્ય વિષયવસ્તુ

Course: અંક ગણિત  > Unit 1

Lesson 11: સમૂહ બનાવીને વધુ અંકોની બાદબાકી

ઉદાહરણ: 3 અંકની સંખ્યાની બાદબાકી (0 પાસેથી દશક લેવો)

301-164 બાદ કરવા સલ 0 પાસેથી દશક લે છે. સલ ખાન દ્વારા નિર્મિત.

વિડિઓ ટ્રાન્સક્રિપ્ટ

ચાલો આપણે 301 માંથી 164 બાદ કરવાનો પ્રયત્ન કરીએ, અને હું ઈચ્છીશ કે તમે આ વિડીયો અટકાવો, જાતે કરવાનો પ્રયત્ન કરી જુઓ આપણે દરેક સ્થાન પ્રમાણે જોઈએ અને તમે જોશો કે આપણે સમૂહ બનાવવા પડશે અથવા ઉછીના લેવા પડશે એકમના સ્થાને સમસ્યા છે. 4 એ 1 કરતાં મોટી સંખ્યા છે. આપણે નાની સંખ્યામાંથી મોટી સંખ્યા કેવી રીતે બાદ કરી શકીએ ? દશકના સ્થને પણ સમસ્યા છે. 6 એ 0 કરતાં મોટી સંખ્યા છે આપણે 0 માંથી 6 કેવી રીતે બાદ કરી શકીએ ? તમે કદાચ મનમાં જવાબ વિચારી લીધો હશે, આપણે ઉછીના લઇ શકીએ. બીજા સ્થાને થી કિંમત લઇ શકીએ પરંતુ પછી બીજી સમસ્યા જોશો આપણે દશકના સ્થાનેથી દશક લેવાના પ્રયત્ન કરીએ તો અહીં આપણી પાસે 1 છે. જો દશકના સ્થાનેથી 10 લઈએ, તો તે 11 થશે પરંતુ પછી દશકના સ્થાને કશું નથી, કે જ્યાંથી આપણે ઉછીના લઇ શકીએ તો પહેલા દશકના સ્થાન માટે ઉછીના લઈએ અહીં કશું જ નથી, આથી 100 નો સમૂહ બનાવી, સોના સ્થાનેથી લઈએ. તો સોના સ્થાનેથી 1 લેતા અહીં 2 છે અને દશકના સ્થાને, 0 ને બદલે હવે આપણી પાસે 10 છે. જુઓ આ હજુ પણ અર્થપૂર્ણ છે આ 200 વત્તા 10 દશક છે. 10 દશક એ 100 છે, વત્તા 1 200 વત્તા 100 વત્તા 1 એ હજુ પણ 301 છે. હવે આ ઉપયોગી છે કારણ કે આપણી પાસે દશકના સ્થાને કોઈ કિંમત છે, જેનો સમૂહ બનાવી શકાય. હવે આપણે આ દશકમાંથી એક લઇ શકીએ, તો આપણી પાસે અહીં 9 દશક બાકી રહે છે, અને એ દશક આપણે અહીં એકમ ના સ્થને આપતા 10 વત્તા 1 બરાબર 11 થશે  અને ફરીથી કહું છું આપણે સંખ્યાની કિંમતમાં કોઈ ફેરફાર કરતાં નથી. 200 વત્તા 90 વત્તા 11 એ હજુ પણ 301 છે. હવે આ સ્પષ્ટ છે, કે આ બધી જ સંખ્યા સ્થાન પ્રમાણે જે તે સંખ્યા કરતાં મોટી છે  તો આપણે બાદબાકી કરી શકીએ  11 ઓછા 4 ચાલો જોઈએ 10 ઓછા 3 બરાબર 7, તો 11 ઓછા 4 બરાબર 7 9 ઓછા 6 એ 3 અને 2 ઓછા 1 એ 1 છે તો આપણી પાસે 137 બાકી રહે છે.