મુખ્ય વિષયવસ્તુ
Course: ધોરણ 10 ગણિત (ભારત) > Unit 12
Lesson 1: ઘન પદાર્થોનું સંયોજન- સંયોજિત ઘનના ક્ષેત્રફળ
- પ્રશ્ર્નનો પ્રકાર: સંયોજિત ઘનની સપાટીનુ ક્ષેત્રફળ
- ઘનફળના સંયોજનની સપાટીનુ ક્ષેત્રફળ
- પ્રશ્ર્નનો પ્રકાર: ઘનના સંયોજનની સપાટીનુ ક્ષેત્રફળ
- સંયોજિત ઘન (મૂળભૂત)
- સંયોજિત ઘનનું ક્ષેત્રફળ (મધ્યવર્તી)
- સંયોજિત ઘનનું ક્ષેત્રફળ (એડવાન્સ)
© 2024 Khan Academyઉપયોગના નિયમોગોપનીયતા નીતિCookie Notice
પ્રશ્ર્નનો પ્રકાર: સંયોજિત ઘનની સપાટીનુ ક્ષેત્રફળ
સંયોજિત ઘનની સપાટીના ક્ષેત્રફળ પર આધારિત કેટલાક સામાન્ય આકારના પ્રશ્નને ઉકેલએ અને તેમને કઈ રીતે ઉકેલી શકાય તથા કઈ ભૂલ થાય છે તે જોઈએ. Aanand Srinivas દ્વારા નિર્મિત.
વાર્તાલાપમાં જોડાવા માંગો છો?
No posts yet.
વિડિઓ ટ્રાન્સક્રિપ્ટ
સાયણજીત સપાટી ના ક્ષેત્રફળ ના દાખલા કેટલી રીતે પૂછી શકાય તે આપણે જોઈએ અહીં આપણી પાસે 3 આકૃતિ છે જે કૈક આપ્રમાણે દેખાય છે અહીં આ સંપૂર્ણ અને પછી આ નાનકાર છે તેઓ એક બીજાના સંપર્ક માં છે તેમની ત્રિજ્યા સમાન થશે આપણે આની વક્ર સપાટી ની ક્ષેત્રફળ અને આની વક્રસપાટી નું ક્ષેત્રફળ શોધવાનું છે જો તેઓ આ નીચને વર્ટૂર ને ઉમેરવાનું કહે તો તે તેમાં ઉમેરો અને જો ન પૂછ્યું હોઈ તો તેમાં ઉમેરશો નહિ તેજ રીતે અહીં આ આકાર માં અહીં આ બધીજ ત્રિજ્યા સમાન છે આ બધાની વક્રસપાટી નું ક્ષેત્રફળ શોધો અને તેમને ઉમેરો હવે અહીં આ બંને આકૃતિ માં તફાવત છે આ આકૃતિ તંબુ ની જેમ છે અને આ એરો છે જો આપણને આ આકારની કુલ સપાટી નું ક્ષેત્રફળ શોધવાનું કહે અથવા આભાગ અને આ ભાગ ને રંગવાનું મળે તો તમે અહીંથી જોઈ શકો કે અહીં 2 વર્ટૂર છે તો તમને આ પ્રમાણે એક નાનું વર્ટૂર મળશે અને પછી આપ્રમાણે એક મોટું વર્ટૂર મળે અહીં તે બંને ને ત્રિજ્યા સમાન નથી પરંતુ અહીં આપણને 2 વર્ટૂર મળે છે તેવીજ રીતે જો તમે અહીંથી જોવો આ આકાર ને જોવો તો અહીં તમને એક વર્તુ મળશે આપ્રમાણે અને પછી બીજું વર્ટૂર તેની ઉપર જ મળશે જે કૈક આવું હશે કારણકે તે બંનેની ત્રિજ્યા સમાન છે પરંતુ તે અહીં આપણને અલગ અલગ મળે છે હવે આપણે બંને વર્ટૂર ની ગણતરી કયી રીતે કરી શકીએ જો આપણે તારીયા ની ગાનારી કરીએ ત્યારે આ નીચેના વર્ટૂર ને ઉમેરીએ અને જયારે આ ભાગ ની ગણતરી કરીએ તો આ ઉપરના વર્ટૂર ને ઉમેરવું પડે જેનાથી આપણને અહીં આ વિસ્તાર મળશે એટલે કે મોટા વર્ટૂર ના ક્ષેત્રફળ માંથી નાના વર્ટૂરના ક્ષેત્રફળ ને બાદ કરવાનું છે તેવીજ રીતે અહીં આ બીજી આકૃતિ છે આ આકૃતિ માં પણ ત્રિજ્યા સમાન નથી અહીં અમુક જગ્યા ખાલી છે જો તમે આ આકૃતિ ને ઉપ્પર થી જુઓ એટલે કે તેના ટોપ વ્યુ માંથી તે કેવી દેખાશે તમને અહીં આ પ્રમાણે એક ચોરસ દેખાશે આ રીતે અને પછી તેની ઉપર આ ત્રિજ્યા નું એક વર્ટૂર દેખાશે જો આપણે અહીં આ ભાગને રંગાવો હોઈ તો તે ભાગના ક્ષેત્રફળ ને ધ્યાનરાખવું પડે તથા આ બધાજ લંબચોરસ ને ધ્યાન માં રાખવા પડે તે ઉપરાંત આપણે આ ખાલી જગ્યા ને પણ ધ્યાન માં લેવી પડે હવે આપણે કયી રીતે આ ખાલી જગ્યા ને શોધી શકીએ જે તેની આ બહાર નો ભાગ છે જો આપણને આ 10 નું ક્ષેત્રફળ મળે અને તેમાંથી આપણે આ વર્ટૂર ને બાદ કરીએ તો આપણને અહીં જોવો વિસ્તાર મળી જશે તમારે તેને ઉકેલવા માટે ત્રિપરીમાં ની જેમ વિચારીને દરેક વિસ્તાર ને ધ્યાન માં રાખવો પડે હવે આપણી પાસે અહીં ત્રીજા પ્રકાર માં પેન હોલ્ડેર જેવો આકાર છે આ શાનકો જેવા આકાર ને તેમાંથી દૂર કરીયો છે આપણે તેમાંથી સુ દૂર કરિયું છે તે શોધવાનું છે જો આપણી પાસે કોઈ સંઘાત હોઈ અને તેમાંથી શંકુ દૂર કરીએ તો આપણે તેની સપાટી નું ક્ષેત્રફળ શોધી શકીએ અને જો તમારે સાહજિક ખ્યાલ મેળવવો હોઈ તો અહીં અર્ધગોળા ને ઉમેરીએ છીએ અને અહીં સંપ ને દૂર કરીએ છીએ તેના ઘનફળ વિષે વિચારીએ અથવા આ પદાર્થ ના જથ્થા વિષે વિચારીએ જેટલો ભાગ શંકુ નો દૂર કરીએ એટલું ઘનફળ ઓછું કર્યું પરંતુ જો આપણે સપાટી નું ક્ષેત્રફળ અથવા રંગકામ વિષે વિચારીએ તો આ શંકુ ત્યાં છે કે નહિ એ ઘણું મહત્વ ધરાવે છે તેથી અહીં 2 બાબત માં એક માં ત્રિજ્યા સમાન છે પરંતુ તે ભાગ દૂર કર્યો છે તે કૈક આના જેવો છે અહીં ત્રિજ્યા અલગ અલગ છે તે આ સંઘાન કરતા નાની છે અને તેને દૂર કરી છે પરંતુ તે તફાવત નથી અહીં મુખ્ય તફાવત એ છે જો આપણે અહીં તેનો ટોપ વ્યુ લઈએ તો આ પ્રમાણે એક બોક્સ મળશે જે આવો દેખાશે અને પછી આ શંકુ છે જે વર્ટૂર છે તે કૈક આવો દેખાશે હવે આ બાબત ની જેમજ આ વિસ્તાર મળે છે આપણે બધા વિસ્તાર ને આપણે બધા વિસ્તાર ને તેની જેમજ લેવાના છે આપણે અહીં આ બાબત ની જેમ આપણને અહીં આ વિસ્તાર મળશે અને આપણે આ ભાગ ને વક્ર સપાટી ના ક્ષેત્રફળ માં ઉમેદવાનો છે બાદ કરવાનો નથી કારણકે આપણે તે અંદર ના વિસ્તાર નો પણ રંગવાનો છે ધારોકે અહીં એક બિંદુ લઈએ આપણે અહીં આ બિંદુ સુધી રંગવાનું છે અહીં શંકુ ઉપર અથવા નીચે હોઈ તેનાથી જવાબ માં કોઈ ફરક પડતો નથી આપણે આ પ્રકાર ના પ્રશ્ન ને ધ્યાન માં રાખીએ એટલે કે સમાન ત્રિજ્યા વાળો પ્રશ્ન જુદી જુદી ત્રિજ્યા વાળો પ્રશ્ન અને અહીં અંદર ની બાજુ મળતો વિસ્તાર તેથી તમે જાણી શકો કે આ બધી બાબત માં સુ કરવાનું છે