મુખ્ય વિષયવસ્તુ
Course: ધોરણ 10 ગણિત (ભારત) > Unit 12
Lesson 1: ઘન પદાર્થોનું સંયોજન- સંયોજિત ઘનના ક્ષેત્રફળ
- પ્રશ્ર્નનો પ્રકાર: સંયોજિત ઘનની સપાટીનુ ક્ષેત્રફળ
- ઘનફળના સંયોજનની સપાટીનુ ક્ષેત્રફળ
- પ્રશ્ર્નનો પ્રકાર: ઘનના સંયોજનની સપાટીનુ ક્ષેત્રફળ
- સંયોજિત ઘન (મૂળભૂત)
- સંયોજિત ઘનનું ક્ષેત્રફળ (મધ્યવર્તી)
- સંયોજિત ઘનનું ક્ષેત્રફળ (એડવાન્સ)
© 2024 Khan Academyઉપયોગના નિયમોગોપનીયતા નીતિCookie Notice
પ્રશ્ર્નનો પ્રકાર: ઘનના સંયોજનની સપાટીનુ ક્ષેત્રફળ
ઘનના સંયોજનની સપાટીના ક્ષેત્રફળ આધારિત કેટલાક સામાન્ય આકારના પ્રશ્નને ઉકેલએ અને તેમને કઈ રીતે ઉકેલી શકાય તથા કઈ ભૂલ થાય છે તે જોઈએ. Aanand Srinivas દ્વારા નિર્મિત.
વાર્તાલાપમાં જોડાવા માંગો છો?
No posts yet.
વિડિઓ ટ્રાન્સક્રિપ્ટ
આપણે આ વિડીયોમાં સંયોજિત આકારો નું ઘનફળ શોધીશું આપણે જુના 3 સુત્રો નો ઉપયોગ કરીને તેને ઉકેલીએ આ એક પ્રત્યક્ષ સરવાળો છે કઈક આ રીતે જો આપણને આકૃતિ આપેલી હોય જે કેમેસ્ટ્રી લેબ માં ઉપયોગ કરતા હોય તેવું લાગે છે તેને કદાચ પ્લાક્સ તરીકે ઓળખવામાં આવેછે જો આપણે તેનું ઘનફળ શોધવું હોય તો તે પછી આ ગોળા નું અને નળાકાર નું બનેલું છે તેનું કુલ ઘનફળ શોધવા માટે આપણે તે બંને ના ઘનફળ ને ઉમેરવું પડે અહીં આપણે બીજી આકૃતિમાં તે એક નળાકાર અને પછી તે બે અર્ધગોળનું બનેલું છે તે સમજી શકીએ જે રીતે આપણે વક્ર સપાટી ના ક્ષેત્રફળ માં જોયું હતું હવે આ આકૃતિઓ એ આકૃતિઓ કરતા જુદી છે એટલે કે અહીં ઘનફળ ઉમેરાયું નથી પરંતુ બાદ થયું છે અહીં આપણે નળાકાર માંથી અર્ધગોળાને દુર કર્યો છે અને અહીં સમઘન અને બોક્સ માંથી શંકુ ને દુર કર્યો છે આ કદાચ પેન સ્ટેન્ડ છે અને આ કદાચ નાનું તળાવ છે આ બાબત માં આપણે મોટા આકારો નું ઘનફળ શોધવાનું છે અને પછી તેમાંથી નાના આકારોના ઘનફળ ને દુર કરવાનું છે કઈક પદાર્થ ને અહીંથી દુર કરવું એટલેકે કઈક ને બાદ કરવું સપાટીના ક્ષેત્રફળમાં આપણે જોયું હતું કે આ ભાગને દુર કરીએ તો પણ તેનો ઉમેરો જ થાય છે જ્યારે ઘનફળ માં આ ભાગને બાદ કરતા તે દુર થઇ જાય છે તેથી આપણને વક્ર સપાટીનું ઘનફળ કુલ સપાટી નું ઘનફળ મળશે નહિ ઘનફળ એટલે પદાર્થનો જથ્થો હવે તમને પ્રશ્ન થશે આ તળીયાના ભાગને ઉમેરવો કે નહિ કારણકે ઘનફળ એટલે પદાર્થ નો જથ્થો થાય હવે જો તમે આ બંને આકૃતિ થી પરિચિત હોવ તો તમારા માટે આ નવું નથી પરંતુ આ ઘણા બધા આકારોનું સંયોજન છે અહીં તમને પ્રશ્ન થશે કે આ બાકી રહેલો ભાગ શું છે મેં અહીં તેને દ્વિપરિમાણ માં દોર્યું છે ધારોકે આ નળાકાર છે આ શંકુ છે અને આ અર્ધગોળો છે તમે આ બધા આકારને તેની અંદર મુકો અને પછી જુઓ કે કેટલો વિસ્તાર બાકી રહે સૌપ્રથમ તમે અર્ધગોળાનું ઘનફળ શોધો અને પછી શંકુ નું ઘનફળ શોધો અને તે બંનેને ઉમેરી કુલ ઘનફળ માંથી બાદ કરો અહીં આ પ્રશ્નને ઉકેલવાની રીત લાંબી લાગશે પરંતુ તમે બધાના મુલ્યો શોધી શકશો તેવી જ રીતે આ પ્રશ્નને ઉકેલવાની રીત પણ લાંબી લાગશે પરંતુ તમે જોઈ શકો અહીં આ એ આ જ આકાર છે પરંતુ તે નાનો છે તેથી તમે એક નું ઘનફળ શોધો અને તેની જેટલી પણ સંખ્યા આપેલી છે તેના વડે ગુણો હવે આ બધા જ પ્રશ્નોને ઉકેલવા માટે તમને સુત્રો ખબર હોવા જોઈએ નળાકારનું ઘનફળ એ પાઈ r સ્ક્વેર h થશે ત્યારબાદ શંકુ નું ઘનફળ 1/3 પાઈ r સ્ક્વેર h તે નળાકાર નું 1/3 છે અને ત્યારબાદ ગોળાનું ઘનફળ 4/3 પાઈ r ક્યુબ આમ આ ગોળા માટે અહીં આ શંકુ માટે અને તેવી જ રીતે આ નળાકાર માટે તમને સમઘન અથવા બોક્સ નું ઘનફળ લંબાઈ ગુણ્યા પહોળાઈ ગુણ્યા ઉંચાઈ ખબર જ હશે