મુખ્ય વિષયવસ્તુ

પૂર્વ બીજગણિત

Lesson 1: ઘાતાંક

ઘાતાંકનો પરિચય

ઘાતાંક અને આધારનો કઈ રીતે ઉપયોગ કરવો તે શીખો. ઉદાહરણ તરીકે, 4 x 4 x 4 x 4 x 4 ને ઘાતાંક સાથે લખવું.

અહીં ઘાતાંક અને આધાર કેવો દેખાય તે છે:

$4^{3}$ ‍

ઉપર લખેલી નાની અને સંખ્યાની જમણી બાજુ લખેલી સંખ્યાને

ઘાતાંક

કહેવાય છે. ઘાતાંકની નીચે આપેલી સંખ્યાને

આધાર

કહેવાય છે. આ ઉદાહરણમાં, આધાર

4

છે અને ઘાતાંક

3

છે.

અહીં ઉદાહરણ છે જ્યાં આધાર

7

છે અને ઘાતાંક

5

છે.

$7^{5}$ ‍

ઘાતાંક આપણને આધારને તે જ સંખ્યા વડે કેટલી વખત ગુણવું તે કહે છે. આપણા ઉદાહરણમાં,

4^{3}

આપણને

4

ના આધારને તેના જ વડે

3

વખત ગુણવાનું કહે છે.

$4^{3} = 4 \times 4 \times 4$ ‍

એકવાર આપણે ગુણાકારનો પ્રશ્ન લખી લીધા બાદ, આપણે સરળતાથી પદાવલિની કિંમત શોધી શકીએ. આપણે જે ઉદાહરણ માટે કામ કરી રહ્યા છીએ તેના માટે આ જોઈએ.

$4^{3} = 4 \times 4 \times 4$ ‍

$= 16 \times 4$ ‍

$= 64$ ‍

ઘાતાંકનો ઉપયોગ કરવાનું મુખ્ય કારણ એ છે કે તે મોટી સંખ્યાઓને લખવાની ટૂંકી રીત છે. ઉદાહરણ તરીકે, ધારો કે આપણે નીચેનાને દર્શાવવા માંગીએ છીએ:

$2 \times 2 \times 2 \times 2 \times 2 \times 2$ ‍

તે લખવા માટે ખૂબ લાંબું છે. ટાઈપ કરીને મારા હાથ દુઃખી ગયા! તેના બદલે આપણે જોઈ શકીએ છીએ કે

2

તેની સાથે

6

વખત ગુણાયેલો છે. તેનો અર્થ આપણે તે જ સમાન બાબત આધાર તરીકે

2

અને ઘાતાંક તરીકે

6

સાથે લખી શકીએ.

$2 \times 2 \times 2 \times 2 \times 2 \times 2 = 2^{6}$ ‍

સરસ, કેટલાક મહાવરાના પ્રશ્નનો પ્રયત્ન કરીને ખાતરી કરો કે આપણે ઘાતાંકને સમજીએ છીએ.

પ્રશ્ન 1A

ઘાતાંકનો ઉપયોગ કરીને $7 \times 7 \times 7$ ‍ લખો.

પ્રશ્ન 2A

$>, <,$ ‍ અથવા $=$ ‍ સાથે અસમતા પૂર્ણ કરો.

2^{5}

5^{2}

વડે ગોઠવવું:

No posts yet.