રસાયણોને તેમના ઉપયોગના આધારે ઓળખો (યાદ કરો)

1. હાય! હું સફેદ પાઉડર છું. ડૉકટર ભાંગેલા હાડકાંઓને આધાર આપવા મારો ઉપયોગ કરે છે.

• જવાબ તપાસો.

  હું પ્લાસ્ટર ઑફ પેરિસ (${\text{CaSO}}_4.{\displaystyle \frac{1}{2}}{\text{H}}_2\text{O}$‍) છું.

  જ્યારે પાણી સાથે મિશ્ર કરવામ આવે અને ભાંગેલા અંગોની આસપાસ લગાડવામાં આવે, ત્યારે હું કઠણ બનું છું અને નિશ્ચિત સ્થાને હાડકાંના સાંધાને જોડેલા રાખું છું.

2. હાય! હું સોડિયમ ક્ષાર છું. કેક અને બ્રેડને નરમ બનાવવા માટે મને ઉમેરવામાં આવે છે. જો મને વધુ માત્રામાં ઉમેરવામાં આવે, તો હું કેકના સ્વાદને કડવો બનાવું છું.

• જવાબ તપાસો.

  હું બેકિંગ સોડા (${\text{NaHCO}}_3$‍) છું.

  જ્યારે પાણી અને લોટ સાથે મિશ્ર કરીને કણક બનાવવામાં આવે, ત્યારે હું રાસાયણિક પ્રક્રિયા કરું છું અને કાર્બન ડાયોક્સાઈડ વાયુ ઉત્પન્ન કરું છું. આ વાયુ કણકમાં ફસાઈ જાય છે અને પરપોટા સ્વરૂપે બહાર આવે છે, જે કેકને નરમ બનાવવા માટે ફુલે છે.

  હું બેઈઝ છું. જો વધુ ઉમેરવામાં આવે, તો કેકના સ્વાદને કડવો બનાવું છું. તટસ્થ કરવા માટે, હું ટાર્ટરિક ઍસિડ સાથે મિશ્ર થાઉં છું. એકસાથે, અમને બેકિંગ પાઉડર કહેવામાં આવે છે.

3. હાય! હું સોડિયમ ક્ષાર છું. હું ડિટર્જન્ટ માં હાજર હોઉં છું. હું તમારા બધા કપડાં સાફ કરું છું.

• જવાબ તપાસો.

  હું વોશિંગ સોડા (${\text{Na}}_2{\text{CO}}_3.10{\text{H}}_2\text{O}$‍) છું.

  સોડિયમ કાર્બોનેટ (${\text{Na}}_2{\text{CO}}_3$‍) પાણી 'નરમ' કરીને કપડાંમાંથી માટી કાઢવા માટે બીજા સફાઈના ઘટકોને મદદ કરું છું અને માટીને ધોવાના પાણીમાં દૂર કરું છું. હવે, હું ખનીજ સાથે જોડાઉં છું, જે પાણીને સખત બનાવે છે અને કપડાં ધોવા માટે ડિટર્જન્ટ પાણીમાં શોષાઈને તેને સાફ કરે છે.

4. હાય! હું સફેદ પાઉડર છું. હું પીવાના પાણીને જંતુરહિત બનાવું છું. તેમજ, હું સ્વિમિંગ પૂલને પણ જંતુરહિત બનાવું છું.

• જવાબ તપાસો.

  હું બ્લિચિંગ પાઉડર (${\text{CaOCl}}_2$‍) છું.

  જ્યારે પાણી સાથે મિશ્ર થાય ત્યારે ક્લોરિન મુક્ત કરે છે. આ ક્લોરિન રોગ-કરતા બેક્ટેરિયા જેવા કે પેથોજનને મારે છે.

5. હાય! હું સોડિયમ ક્ષાર છું. જ્યારે તમને એસિડિટી થાય, ત્યારે હું તમારા બચાવ માટે આવું છું. હું એન્ટાસિડ છું.

• જવાબ તપાસો.

  હું બેકિંગ સોડા (${\text{NaHCO}}_3$‍) છું.

  હું એન્ટાસિડ તરીકે કામ કરે છે કારણકે મારી પાસે આલ્કલાઈન (અથવા બેઝિક) pH છે, જે તમારા પેટની એસિડિટીનર તટસ્થ કરવામાં મદદ કરે છે.

6. હાય! હું સોડિયમ ક્ષાર છું. હું પાણીમાં કાયમી કઠિનાઈને દૂર કરું છું.

• જવાબ તપાસો.

  હું વોશિંગ સોડા (${\text{Na}}_2{\text{CO}}_3.10{\text{H}}_2\text{O}$‍) છું.

  હું અદ્રાવ્ય કાર્બોનેટ બનાવવા મેગ્નેશિયમ અને કેલ્શિયમના સલ્ફાઇડ અને ક્લોરાઇડ ક્ષાર સાથે પ્રક્રિયા કરું છું, કઠણ પાણીને નરમ પાણીમાં ફેરવું છે.

7. હાય! હું સફેદ પાઉડર છું. ઘણા રાસાયણિક ઉદ્યોગમાં મારો ઉપયોગ ઓક્સિડેશન કર્તા તરીકે થાય છે.

• જવાબ તપાસો.

  હું બ્લિચિંગ પાઉડર (${\text{CaOCl}}_2$‍) છું.

  હું ક્લોરિન વાયુ મુક્ત કરવા માટે મંદ ઍસિડ સાથે પ્રક્રિયા કરું છું, જે પ્રબળ ઓક્સિડેશન કર્તા છે.

8. હાય! હું સફેદ પાઉડર છું. લોકો મારો ઉપયોગ લીસી સપાટી બનાવવા માટે રમકડાં, ડેકોરેટિવ, મોલ્ડ બનાવવા માટે કરે છે.

• જવાબ તપાસો.

  હું પ્લાસ્ટર ઑફ પેરિસ (${\text{CaSO}}_4.{\displaystyle \frac{1}{2}}{\text{H}}_2\text{O}$‍) છું.

  જ્યારે પાણી સાથે મિશ્ર થાય, ત્યારે હું પેસ્ટ બનાવું છું. જ્યારે સુકાઈ જાઉં, ત્યારે ઘન પદાર્થોમાં કઠણ બની જાઉં છું.

9. હાય! હું સોડિયમ ક્ષાર છું. હું અગ્નિશામકમાં હાજર હોઉં છું*.

• જવાબ તપાસો.

  હું બેકિંગ સોડા (${\text{NaHCO}}_3$‍) છું.

  ગરમ કરતા, હું પાણી અને કાર્બન ડાયોક્સાઈડને મુક્ત કરતો સોડિયમ કાર્બોનેટ બની જાઉં છું.
  ${\text{CO}}_2$‍ એ ${\text{O}}_2$‍ કરતા ઘટ્ટ હોય છે. તેથી જ્યારે આપણે કાર્બન ડાયોક્સાઈડનો આગ પર છંટકાવ કરીએ, ત્યારે તે ઓક્સિજનની નીચે જતું રહે છે. આગને ઓક્સિજનથી અલગ કરે છે, ઓકિસજન નહિ, તો આગ નહિ!!

સારાંશ