મુખ્ય વિષયવસ્તુ
ધોરણ 12 ભૌતિક વિજ્ઞાન (ભારત)
Course: ધોરણ 12 ભૌતિક વિજ્ઞાન (ભારત) > Unit 3
Lesson 9: શ્રેણી અને સમાંતર અવરોધ- શ્રેણીમાં અવરોધ
- સમાંતરમાં અવરોધો
- સમાંતર અવરોધ(ભાગ 3)
- શ્રેણી અને સમાંતરમાં અવરોધોનો સારાંશ
- સમાંતર અવરોધો
- અવરોધોના જોડાણનું સાદુંરૂપ
- દાખલો:વધુ જટિલ પરિપથનું વિશ્લેષણ
- બે બેટરી સાથે અવરોધોવાળા પરિપથનું અવલોકન
- અવરોધોના જોડાણનું સાદુંરૂપ
- કરંટ અને વોલ્ટેજ શોધીએ(પરિપથ)
- વિદ્યુતપ્રવાહ અને વોલ્ટેજ શોધીએ (મિશ્ર પરિપથ)
© 2023 Khan Academyઉપયોગના નિયમોગોપનીયતા નીતિCookie Notice
દાખલો:વધુ જટિલ પરિપથનું વિશ્લેષણ
વધુ અવરોધ ધરાવતો પ્રશ્ન. સલ ખાન દ્વારા નિર્મિત.
વાર્તાલાપમાં જોડાવા માંગો છો?
No posts yet.
વિડિઓ ટ્રાન્સક્રિપ્ટ
ધારો કે અહી સમાંતર જોડાણ માં એક અવરોધ છે જે કઈંક આ પ્રમાણે છે અને તેની કિંમત 4 ઓહ્મ છે તે કઈક આ રીતે છે આ પ્રમાણે તેની કિંમત 4 ઓહ્મ છે અહી આ બીજો અવરોધ છે જેની કિંમત 8 ઓહ્મ છે તેવીજ રીતે આ ત્રીજો અવરોધ છે આ ત્રીજો અવરોધ છે જે પણ સમાંતર જોડાણમાં જ છે અને તેની કિંમત 16 ઓહ્મ છે અહી એક વધુ અવરોધ છે જે સમાંતર જોડાણમાં જ છે અને તેની કિંમત પણ 16 ઓહ્મ છે હવે અહી એક અવરોધ શ્રેણી જોડાણમાં છે અને તેની કિંમત 1 ઉમ છેઆ આખાના સમાંતર જોડાણમાં વધુએક અવરોધ છે અહી એક વધુ અવરોધ છે અને તેની કિંમત 3 ઓહ્મ છે 3 ઉમ ધારો કે અહી એક વધુ અવરોધ છે આ પ્રમાણે અને તેની કિંમત 1 ઓહ્મ છે હવે આપણે આ પરિપથને પૂર્ણ કરીએ જે કઈક આ રીતનું દેખાશે આ ધન ધ્રુવ છે અને આ ઋણ ધ્રુવ છે તે કઈક આ રીતનું દેખાશે ધન ધ્રુવ અને ઋણ ધ્રુવ અને વિધુત સ્થિતિમાંન નો તફાવત 20 વોલ્ટ છે 20 વોલ્ટ આપણે વાયરના આ બિંદુ માંથી પસાર થતા વિધુત પ્રવાહને શોધીશું વિધુત પ્રવાહ I અને તે બધાજ બિંદુઓ પાસે જુદો જુદો હશે પરંતુ તે આ બિંદુઓ માંથી સમાન હશે હવે આહી I શું થશે સૌપ્રથમ આપણે સમ્તુલીય અવરોધ શોધીએ જો આપણે આ પરીપથનો સમતુલ્ય અવરોધ શોધીએ તો આપણે ઓહ્મ ના નિયમ નો ઉપયોગ કરી શકીએ સૌપ્રથમ આપણે આ 4 અવરોધો કે જે અહી સમાંતર જોડાણમાં છે તેને ઉકેલીએ જે કઈક આ પ્રમાણે થશે 1/R = 1/4 + 1/8 + 1/16 + 1/16 માટે હવે 1/R = છેદમાં 16 લખીએ અને આપણે આ બધાજ અપૂર્ણાકોનો સરવાળો કરીએ 1/4 એ 4/16 બરાબર થશે + 1/8 એ 2/16 બરાબર થશે + 1 + 1 માટે 1/R = 4 + 2 + 1 + 1 એટલે કે 8/16 અને તેના બરાબર 1/2 તેથી અહી સમતુલ્ય અવરોધ R = 2 ઓહ્મ એટલે એક આ બધા જ અવરોધને બરાબર 2 ઓહ્મ મળે માટે આપણે અહીંથી આ ભાગ કાઢી નાખીએ અને સર્કિટને વધુ સરળ બનાવીએ આ બધા જ અવરોધો કે જે સમાંતર જોડાણમાં હતા અને આપણે તેનો સમતુલ્ય અવરોધ શોધ્યો કે જે આપણને 2 ઓહ્મ મળ્યો માટે આપણે અહીંથી આ બધાજ અવરોધો ને કાઢીને તેની જગ્યાએ તેનો સમતુલ્ય અવરોધ લખીએ જે 2 ઉમ થશે માટે અહી સમતુલ્ય અવરોધ 2 ઓહ્મ હવે આ બંને અવરોધોનો સમતુલ્ય અવરોધ શું મળે આ બંને શ્રેણી જોડાણ માં છે માટે તેમનો સરવાળો થશે 2 ઓહ્મ + 1 ઓહ્મ = 3 ઓહ્મ માટે અહી 3 ઉમ થશે આપણે હવે આ ભાગને દુર કરીએ અને આ વિધુત પરિપથ ને વધુ સરળ બનાવીએ 2 ઓહ્મ +1 ઓહ્મ= 3 ઓહ્મ તેથી અહી તેનો સમતુલ્ય અવરોધ 3 ઓહ્મ થશે 3 ઉમ આ પ્રમાણે હવે આ બંને અવોધોનો સાદુરૂપ શું થશે 1/R એટલ કે સમતુલ્ય અવરોધ = 1/3 +1/3 અને તેના બરાબર 2/3 માટે અહી R = 3/2 કે જેના = 1.5 ઓહ્મ થશે અહી આ 3 ઓહ્મ ના 2 અવરોધ છે જે સમાંતર જોડાણમાં છે અને તેના = 1.5 ઓહ્મ થયું એટલે કે જો તમે પાઈપ નું કદ વધારો તો તેમાંથી બે ગણા ઈલેક્ટ્રોન પસાર થશે અહી અવરોધ ઘટે છે એટલે કે ઈલેક્ટ્રોન વધુ પસાર થશે આથી આ બંનેનો સમતુલ્ય અવરોધ એ આ બંને માંથી કોઈ એકના અડધા જેટલો થશે ફરીથી આપણે અહીંથી આ ભાગને કાઢી નાખીએ અને તેની જગ્યાએ તેનો સમતુલ્ય અવરોધ લખીએ આપણે આપણા વિધુત પરીપાથને વધુ સરળ બનાવીએ છીએ અહી આ બંને સમાંતર જોડાણ માં હતા અને તે બંનેનો સમતુલ્ય અવરોધ આ પ્રમાણે થશે તેના = 1.5 ઉમ થશે માટે આપણને હવે આ પ્રમાણે વિધુત પરિપથ મળશે જે કઈક આ પ્રમાણે છે અહી આ અવરોધ છે અને આ આપણો વિધુત પરિપથ છે હવે 1.5 + 1 = 2.5 ઉમ થશે માટે આ વિધુત પરીપથનો સમતુલ્ય અવરોધ 2.5 ઉમ થશે અને વોલ્ટેજ એ 20 વોલ્ટ છે હવે વિધુત પ્રવાહ શું થાય ઓહ્મ ના નિયમ પ્રમાણે v = I ગુણ્યા R થશે અહી વોલ્ટેજ 20 છે વિધુત પ્રવાહ I અને અવરોધ એ 2.5 ઓહ્મ છે 2.5 ને 5/2 તરીકે પણ લખી શકાય માટે 20 = I ગુણ્યા 5.2 માટે I = 2/5 ગુણ્યા 20 એટલે કે I = 8A